Эрсдэл ба тодорхой бус байдал

Зорилго

Уг хичээл нь оюутнуудад эрсдэл, эрсдлийн болгоомжлол, тодорхой бус байдалд агентууд хэрхэн шийдвэр гаргадаг тухай болон тодорхой бус байдлын онолын практик хэрэглээний талаар үндсэн ойлголт өгөх юм.

Товч агуулга

Хичээлээр оюутнууд тодорхой бус байдалд дах сонголтын талаарх онолуудыг судална. Хүлээгдэж буй ханамжийн загварыг авч үзнэ. Энгийн болон нийлмэл сугалаа, тодорхой бус байдал дах таашаалын тухай таамаглалууд, хүлээгдэж буй ханамжийн теоремийг судлах ба хүлээгдэж буй ханамжийн загварын талаарх шүүмжүүдийг судална. Эрсдлийн болгоомжлолын тухай сэдвийн хүрээнд эрсдлийн болгоомжлолыг тодорхойлж, тодорхой эквивалент (certainty equivalent) болон эрсдлийн урамшуулал, Arrow-Pratt ойролцоолол, буурдаг абсолют эрсдлийн болгоомжлолын тухай ярьж, зарим ханамжийн функцийн жишээн дээр эдгээрийг харуулна. Стандарт багцын (portfolio) загвар, түүний шинж чанарыг судална. Бага хэмжээний эрсдэл, HARA хэлбэрийн функцүүд зэрэг тухайн тохиолдлыг авч үзэх ба эрсдлийн болгоомжлолын нөлөөллийг авч үзнэ. Эрсдлийн тэнцвэрийн үнэ гэсэн сэдвийн хүрээнд санхүүгийн зах зээлийн энгийн тэнцвэрийн загварыг авч үзнэ. Хувьцааны шагналын оньсого (Equity Premium Puzzle) болон хязгаарлагдмал оролцооны тухай ярьж, олон улсын санхүүгийн зах зээлийн интеграцитай хувьцааны шагналын оньсогыг холбож үзнэ. Эрсдлийн болгоомжлолыг бусад төрлийн эрсдэлтэй (background risk) холбож судална. Энэ загварын хувьд абсолют эрсдлийн болгоомжлол, харьцангуй эрсдлийн болгоомжлолын өөрчлөлтийг харж, загварыг бусад төрлийн эрсдлийг хамааралтай болгон өргөтгөнө. Хичээлийн сүүлийн хэсэгт онолын загваруудыг практик хэрэглээтэй холбож үзнэ. Үүнд хүлээгдэж буй ханамжийн онол, эрсдлийн болгоожлол, эрсдлийн хэмжүүр, түүнийг багцын оновчтой сонголт болон даатгалд хэрхэн хэрэглэх тухай үзнэ. Мөн тодорхой бус байдал дах тэнцвэрийн талаар санхүүгийн зах зээл дээр жишээ болгон судална. Хичээлийн явцад математик, статистик, магадлалын онолын шаардлагатай ойлголтуудыг тухайн ойлголтыг шаардаж буй сэдвийн хүрээнд дор дор нь өгч явна.