Хадны зургийн археологи

Зорилго

Чулуун зэвсгийн палеолитийн дээд үеэс эхлэн Дундад зууны үе хүртэл Монгол нутагт амвдарч байсан хүмүүсийн урлаг ба оюун санааны ертөнц, үзэл суртал, зан үйл, шашин шүтлэгийг судлах гол хэрэглэгдэхүүн болсон хадны зургийн дурсгалуудыг системтэйгээр судлан үзэхэд энэ хичээлийн зорилго оршино. Ингэхдээ хүрээлэн буй хөрш бүс нутгууд ба нүүдлийн соёлын хүрээнд багтах алс холын орнуудын хэрэглэгдэхүүнийг харьцуулан үзэх хэрэглэгдэхүүн болгох нь археологийн судалгааны гол аргуудын нэг болох ахрьцуулан судлах аргыг эзэмших боломж олгоно. Урлагийн үүсэл ба түүний Төв Азийн голомт бол үндэсний бахархал бөгөөд археологийн баялаг өвтэй Монгол орны нэгэн нэрийн хуудас болохыг танин мэднэ.

Товч агуулга

Тус хичээлээр Монголын ба хөрш бүс нутгийн хадны зургийн үндсэн дурсгалуудтай танилцаж, онцлог ба нийтлэгийг судлана. Он цагийн хувьд чулуун зэвсгийн үеэс буюу одоогоос 12000-15000 жилийн өмнөөс хожуу дундад зууны үе буюу НТ XIV зууныг хамарна. Хил залгаа бүс нутгууд төдийгүй нүүдэлчдийн соёлын хүрээнд багтах зарим алслагдсан бүс нутгийг, түүний дотор Умард Энэтхэгийн Ладах ба Узбекистаны Памирын бүс нутгийг мөн хамруулах юм. Хадны зургийн судалгааны үндсэн аргууд, хээрийн баримтжуулалт, тодорхойлолт, ангилал зүй, хэв шинжийн судалгааны аргуудыг судлана. Хадны зурагт тулгуурлан эртний хүмүүсийн шашин шүтлэг, зан үйл, ертөнцийг үзэх үзэл, соёлын хэлхээ холбоог тодруулан сэргээх аналитик судалгааны арга барилыг судлана. Он цаг тогтоох аргууд, палимпсест болон байгалийн ухааны аргуудтай танилцана. Урлагийн үүсэл ба Монголын эртний хадны зургуудын он цаг, утга агуулга зэргийг энэ хичээлийн хүрээнд судлана. Эцэст нь Монголын хадны зургийн урлагийн хөгжлийн ерөнхий зүй тогтлыг өргөн хүрээтэй хэрэглэгдэхүүн дээр тулгуурлан судлана.